Trên đảo Thổ Châu hiện nay còn lưu giữ hai cột mốc chủ quyền biển, được xây dựng vào các năm 1956 và 1976, nằm sát nhau và mang giá trị lịch sử đặc biệt. Trong đó, cột mốc năm 1956 vẫn còn rõ những dấu vết sứt mẻ ở phần đầu, trông như vết đạn bắn, gợi nhớ đến những tổn thương lịch sử gắn với vùng biển đảo tiền tiêu này.
Cột mốc đầu tiên được dựng vào năm 1956 dưới thời chính quyền Sài Gòn, làm bằng xi măng và đá rửa. Trên thân cột có khắc dòng chữ “Poulo Panjang”, tên gọi Thổ Châu theo cách gọi xưa, mang ý nghĩa là “Cù Lao Dài”. Dù đã nhuốm màu rêu phong theo năm tháng, cột mốc này vẫn là chứng tích quan trọng khẳng định sự hiện diện và quản lý chủ quyền trên đảo Thổ Châu trong lịch sử.
Bên cạnh đó là cột mốc chủ quyền được xây dựng vào năm 1976, sau ngày đất nước thống nhất, với quy mô lớn và hình thức khang trang hơn. Cột mốc này đã được phục chế vào năm 2003, trở thành biểu tượng rõ nét cho chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Ngày nay, hai cột mốc không chỉ mang ý nghĩa lịch sử – pháp lý quan trọng, mà còn là điểm tham quan, check-in quen thuộc của du khách khi đến với đảo Thổ Châu, nơi quá khứ và hiện tại cùng hội tụ giữa biển trời Tây Nam.
