Hòn Bà là hòn đảo đá nhỏ nằm ngay gần mũi Nghinh Phong – Bãi Sau Vũng Tàu, quanh năm sóng biển rì rầm vỗ vào ghềnh đá. Trên đảo nổi bật sắc xanh của dừa, cau, dương và những cây sứ cổ thụ, tạo nên khung cảnh vừa hoang sơ vừa huyền bí.
Lịch sử linh thiêng của đảo Hòn Bà
Năm Tân Tỵ 1881, ông Hồ Quang Minh – một người gốc miền Trung, sống tại làng Thắng Tam – đã tự bỏ toàn bộ tài sản để xây Miếu Bà Hòn Bà, thờ Thủy Long Thần Nữ.
Ông vốn là người yêu nước, thương dân. Khi hay tin triều đình Huế cắt Nam Kỳ Lục Tỉnh cho Pháp, ông đau lòng và nuôi ý định làm việc lớn giúp dân nhưng chưa thành. Cuối cùng, ông quyết định xây miếu để cầu mong Thủy Long Thần Nữ phù hộ ngư dân được bình yên, thuận buồm xuôi gió mỗi chuyến ra khơi.
Sau khi miếu hoàn thành, ông Hồ Quang Minh đã tự thiêu trên đảo, để lại di nguyện muốn mãi mãi ở lại nơi đây, cùng Thủy Long Thần Nữ che chở ngư dân Vũng Tàu.
Người dân nhiều đời đã tu bổ Miếu Bà để ngày càng vững chãi. Miếu cao hơn 4m, bên trong thờ thần linh, bên dưới có tầng hầm dài 6m – rộng 3m, từng là nơi ở của người trông miếu và là địa điểm bí mật họp của nghĩa sĩ yêu nước thời Pháp thuộc.
Năm 1939, sĩ quan Pháp Archinard – chỉ huy pháo đài Núi Nhỏ – ra lệnh bắn đại bác vào miếu vì nghi ngờ hoạt động bí mật. Hai quả đạn trúng góc miếu nhưng không phá hủy công trình. Hai ngày sau, khi tự ra đảo khảo sát, Archinard bị “cướp cò súng” và chết ngay trên đảo. Từ đó, lính Pháp sợ hãi, không dám đặt chân đến Hòn Bà nữa. Người Pháp từng gọi nơi đây là đảo Archinard, nhưng rồi tên “Hòn Bà” vẫn được gìn giữ đến ngày nay.
Kiến trúc Miếu Hòn Bà
Cổng miếu
- Gồm hai trụ bê tông đỡ mái ngói
- Trên nóc trang trí hình Lưỡng long chầu nhật
- Lối lên là bậc tam cấp vòng theo sườn đảo
Chánh điện
- Hướng nhìn ra Đông Nam
- Kiến trúc tứ trụ, hai tầng tám mái, lợp ngói đỏ
- Nóc và diềm mái trang trí phượng cách điệu
- Tầng trên thu nhỏ, tạo độ thoáng và tránh nóng
Bàn thờ Thủy Long Thần Nữ – Mẫu Thoải
Tại trung tâm chánh điện thờ Thủy Long Thần Nữ, vị thần quản lý sông biển, được xem là mẹ hiền che chở cư dân vùng nước.
Ngoài ra còn thờ Ngũ Hành Nương Nương (Ngũ Đức Thánh Phi): Kim Đức Thánh Phi, Mộc Đức Thánh Phi, Thủy Đức Thánh Phi, Hỏa Đức Thánh Phi, Thổ Đức Thánh Phi. Năm vị nữ thánh tượng trưng cho Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ, mang ý nghĩa hài hòa âm dương – vũ trụ.
Các lễ hội tại Miếu Hòn Bà
Hằng năm có 4 kỳ lễ lớn vào tháng Giêng, tháng Tư, tháng Bảy và tháng Mười âm lịch. Trong đó đông nhất là Lễ Rằm Tháng Giêng.
Khi thủy triều rút, con đường đá ẩn dưới biển lộ ra, hàng ngàn người dân và du khách nối nhau đi bộ ra đảo, thành tâm cầu nguyện: Quốc thái dân an; Biển yên bờ lặng; Ra khơi thuận lợi; Gia đạo bình an, no ấm.
Khung cảnh đoàn người lội bộ giữa biển là một nét đẹp đặc trưng của Vũng Tàu, khó nơi nào có được.

Hướng dẫn đi Hòn Bà Vũng Tàu
Địa chỉ: Mũi Nghinh Phong, đường Hạ Long, Phường Vũng Tàu, Thành phố Hồ Chí Minh.
Từ mũi Nghinh Phong nhìn ra biển, du khách dễ dàng thấy Hòn Bà nằm cách chân Núi Nhỏ chỉ khoảng 200m.
Cách đi:
- Từ Bãi Sau: chạy dọc Thùy Vân → xuống bãi tắm → đi bộ hướng về chân dốc Nghinh Phong.
- Từ Bãi Trước: theo đường Hạ Long vòng quanh Núi Nhỏ, qua Bãi Dứa đến mũi Nghinh Phong.
- Đi bằng đường bộ
- Chỉ thực hiện được khi thủy triều rút thấp
- Con đường đá gập ghềnh sẽ hiện ra, tạo trải nghiệm rất thú vị
- Đi bằng thuyền
- Những ngày nước lớn, du khách có thể thuê ghe hoặc thuyền để ra đảo
Dù đi bằng cách nào, khi đặt chân lên Miếu Bà, ai cũng cảm nhận sự bình yên giữa tiếng sóng vỗ và mùi gió biển mặn mà.
Hòn Bà – biểu tượng tâm linh độc đáo của Vũng Tàu
Hơn 140 năm qua, Miếu Bà Hòn Bà không chỉ là điểm chiêm bái linh thiêng mà còn là thắng cảnh độc đáo, mang đậm dấu ấn lịch sử, tâm linh và văn hóa biển của Vũng Tàu.











