Hòn Củ Tron, còn gọi là Hòn Lớn Nam Du, là đảo lớn nhất và quan trọng nhất trong quần đảo Nam Du, thuộc Đặc khu Kiên Hải, tỉnh An Giang. Nằm giữa vùng biển Tây Nam của Tổ quốc, trong vịnh Thái Lan, Hòn Lớn không chỉ giữ vai trò trung tâm hành chính mà còn là nơi hội tụ vẻ đẹp thiên nhiên, lịch sử và văn hóa biển đảo đặc trưng của Nam Du.
Hòn Lớn – đảo lớn nhất quần đảo Nam Du
Quần đảo Nam Du gồm 21 hòn đảo lớn nhỏ, trong đó tất cả các đảo đều có tên gọi riêng – một nét đặc biệt hiếm thấy so với nhiều cụm đảo khác ở Kiên Giang. Trong số đó, Hòn Lớn có diện tích khoảng 771 ha (gần 9 km²), cao nhất quần đảo với đỉnh núi đạt 328 m so với mực nước biển, được xem là “trái tim” của Nam Du.
Tên gọi Hòn Lớn xuất phát từ chính quy mô và địa hình nổi trội của đảo. Tuy nhiên, song song với tên gọi quen thuộc này, người dân Nam Du từ lâu vẫn gọi đảo bằng một cái tên rất riêng: Hòn Củ Tron.
Nguồn gốc tên gọi Hòn Củ Tron – dấu ấn vua Gia Long
Theo tư liệu dân gian được nhà văn Anh Động (nguyên Chủ tịch Hội Văn nghệ Kiên Giang) ghi nhận, tên gọi Hòn Củ Tron xuất hiện từ thời vua Gia Long.
Tương truyền, trong những năm bôn tẩu tránh quân Tây Sơn, chúa Nguyễn Ánh từng ghé Hòn Lớn. Người dân trên đảo đã đào củ nầng – một loại củ dại mọc tự nhiên, hình tròn – nấu chín dâng lên giúp chúa qua cơn đói. Sau khi lên ngôi (năm 1802), vua Gia Long nhớ nghĩa tình ấy và ban tên cho đảo là Củ Tròn.
Tuy nhiên, do vị quan Hành Khiển truyền lệnh là người xứ Quảng, âm đọc bị biến thành Củ Tron. Từ đó, Hòn Lớn có thêm tên gọi Hòn Củ Tron, được lưu truyền cho đến ngày nay như một dấu tích lịch sử sống động giữa biển khơi.
Hòn Củ Tron – nơi giao thoa thiên nhiên và huyền sử
Hòn Củ Tron sở hữu địa hình núi đá trùng điệp, những khối đá ven biển được sóng gió bào mòn qua hàng trăm năm tạo nên hình thù độc đáo, sống động. Cảnh quan nơi đây vừa hoang sơ, kỳ thú, vừa phảng phất màu sắc huyền sử gắn với hành trình mở cõi phương Nam.
Trên đảo hiện vẫn còn nhiều địa danh gắn liền với vua Gia Long như Bãi Ngự, Giếng Ngự.
Theo truyền thuyết, trong một lần bị truy đuổi, chúa Nguyễn Ánh cho quân đào nhiều giếng nhưng không tìm được nước ngọt. Ông khấn trời đất rồi dùng gươm đâm xuống sườn núi, lập tức nước ngọt phun lên. Chúa cho đào mở rộng thành giếng, về sau được gọi là Giếng Ngự.
Đến nay, Giếng Ngự vẫn tồn tại ở sườn Tây Bắc Hòn Lớn (khu vực xã An Sơn), cung cấp nước ngọt cho người dân, kể cả trong những mùa khô hạn khắc nghiệt.
“Hồ nước Chủ tịch Nước” – kỳ tích hiện đại của Nam Du
Cuối thế kỷ XX, Hòn Củ Tron tiếp tục gắn với một dấu ấn lịch sử hiện đại. Sau cơn bão số 5 năm 1997, Chủ tịch nước Trần Đức Lương đến thăm đảo và tận mắt chứng kiến cảnh thiếu nước sinh hoạt của quân và dân Nam Du.
Từ đó, Nhà nước quyết định đầu tư xây dựng hồ chứa nước ngọt dung tích 30.000 m³ ngay trên đảo. Công trình này đã tạo nên bước ngoặt lớn, mang lại nguồn nước ngọt ổn định quanh năm cho toàn quần đảo. Người dân Nam Du trân trọng gọi nơi đây là “Hồ nước Chủ tịch Nước”.
Ngày nay, hồ nước không chỉ phục vụ sinh hoạt mà còn trở thành điểm tham quan yên bình, nằm giữa thung lũng núi, hướng ra biển – nơi du khách có thể tạm rời xa phố thị để thả hồn theo mây trời và sóng nước.
Những bãi biển đẹp ở Hòn Lớn Nam Du
Hòn Lớn sở hữu nhiều bãi biển đẹp và hoang sơ, nổi bật như:
- Bãi Chệt
- Bãi Đất Đỏ
- Bãi Ngự
- Bãi Cây Mến
- Bãi Giếng
- Bãi Sỏi
Đây là những điểm lý tưởng để tắm biển, lặn ngắm san hô, bắt cá, bắt ốc. Trên đảo còn có những rừng dừa lâu năm, nhiều cây có tuổi đời 70–80 năm, tạo nên nét đặc trưng rất riêng của Hòn Lớn Nam Du.
Trải nghiệm không thể bỏ lỡ tại Hòn Củ Tron
Du khách đến Hòn Lớn thường thuê xe máy chạy dọc con đường ven đảo, một bên là vách núi đá, một bên là biển xanh ngọc bích – cung đường được xem là đẹp nhất Nam Du.
Ngoài ra, bạn có thể:
- Chinh phục Hải đăng Nam Du ở độ cao gần 300 m
- Tham quan đài radar
- Ngắm toàn cảnh quần đảo Nam Du từ trên cao
- Ghé Miếu Bà Chúa Xứ – điểm sinh hoạt tín ngưỡng của người dân địa phương
Hòn Củ Tron – Hòn Lớn Nam Du không chỉ là trung tâm hành chính của quần đảo, mà còn là nơi lưu giữ những lớp trầm tích lịch sử, văn hóa và thiên nhiên biển đảo. Một lần đặt chân đến đây, du khách không chỉ được ngắm cảnh đẹp, mà còn được lắng nghe những câu chuyện xưa – nay, để thêm yêu và tự hào về vùng biển cuối trời Nam của Tổ quốc.
+–+Trung+tâm+hành+chính+và+linh+hồn+của+quần+đảo+Nam+Du){kind=link}