Lăng Ông Nam Hải (còn gọi là Đình Thần Nam Hải Đại Tướng Quân) là một trong những điểm đến tâm linh tiêu biểu nhất trên đảo Hòn Sơn, Đặc khu Kiên Hải, tỉnh An Giang. Nơi đây thờ phụng Cá Ông (cá voi) – vị thần biển linh thiêng mà ngư dân tôn kính, gửi gắm niềm tin về sự che chở và bình an mỗi chuyến ra khơi.
Nguồn gốc tín ngưỡng thờ Cá Ông
Từ bao đời nay, ngư dân Hòn Sơn luôn tin rằng khi biển động, tàu bè gặp nạn, Cá Ông sẽ xuất hiện để trợ giúp và đưa họ thoát khỏi hiểm nguy. Việc lập lăng thờ Ông trở thành biểu tượng của lòng biết ơn, đồng thời phản ánh nét văn hóa đặc trưng của cư dân vùng biển Tây Nam Bộ.
Lịch sử hình thành Lăng Ông
Ban đầu, ngôi lăng chỉ là một đình nhỏ mái lá đơn sơ do dân làng dựng lên để thờ Cá Ông.
- Năm 1940, đình được dời về mũi Hà Bá và đổi tên thành Dinh Ông Nam Hải.
- Qua nhiều giai đoạn, lăng được người dân tu sửa, tôn tạo ngày càng bền vững.
- Năm 2004, lăng được trùng tu quy mô lớn, mang diện mạo khang trang và trang nghiêm như hiện nay.
Với giá trị văn hóa – lịch sử nổi bật, ngày 15/11/2006, Lăng Ông Nam Hải Hòn Sơn được UBND tỉnh Kiên Giang xếp hạng Di tích Lịch sử – Văn hóa cấp tỉnh.
Vị trí đắc địa – Không gian linh thiêng
Lăng Ông nằm tựa lưng vào triền núi, mặt hướng ra bãi Thiên Tuế và Bãi Giếng – nơi làng chài sinh sống đông đúc. Không gian bình yên, gió biển mát lành khiến nơi đây trở thành điểm dừng chân quen thuộc của du khách muốn tìm hiểu đời sống văn hóa biển đảo.
Đối với cư dân Hòn Sơn, Cá Ông không chỉ là loài vật linh thiêng mà còn là “vị thần hộ mệnh”. Khi xác Cá Ông dạt vào bờ, người dân sẽ tổ chức lễ an táng trang trọng và đưa vào lăng thờ, thể hiện lòng tôn kính và biết ơn.
Lễ hội Nghinh Ông – Sự kiện lớn nhất của đảo Hòn Sơn
Nếu có dịp đến Hòn Sơn vào tháng 10 Âm lịch, du khách sẽ được hòa mình vào không khí tưng bừng của Lễ hội Nghinh Ông – một trong những lễ hội biển lớn nhất khu vực.
Thời gian: Ngày 15 – 16 tháng 10 Âm lịch hằng năm
Lễ hội gồm hai phần:
1. Phần lễ – Trang nghiêm và thành kính
- Lễ dâng hương, đọc sớ cầu an
- Tế Nam Hải Đại Tướng Quân và các vị thần bảo hộ ngư dân
- Cầu cho một mùa biển thuận hòa, tôm cá đầy khoang
2. Phần hội – Sôi động và đặc sắc
- Hát bội, đờn ca tài tử
- Đua thuyền truyền thống
- Thi nấu ăn, leo núi, bóng đá
- Các hoạt động kết nối cộng đồng làng chài
Lễ hội không chỉ là tín ngưỡng mà còn là dịp để người dân bày tỏ lòng biết ơn biển cả, đồng thời tôn vinh nghề biển – ngành kinh tế gắn bó với họ qua nhiều thế hệ.
Điểm đến văn hóa không thể bỏ qua
Đến Lăng Ông Nam Hải, du khách có cơ hội:
- Khám phá tín ngưỡng thờ Cá Ông đặc trưng của cư dân biển đảo
- Hiểu thêm về lịch sử hình thành làng chài Hòn Sơn
- Ngắm cảnh biển thanh bình từ vị trí lăng
- Trải nghiệm không khí lễ hội truyền thống giàu bản sắc
Lăng Ông Nam Hải không chỉ là nơi sinh hoạt tín ngưỡng mà còn là di sản văn hóa quan trọng, góp phần tạo nên bản sắc độc đáo của Hòn Sơn – Đặc khu Kiên Hải, tỉnh An Giang.
