Miếu Bà Giếng Ngự Bãi Dâu

Miếu Bà Giếng Ngự tọa lạc trên triền Núi Lớn (số 90 Trần Phú, phường Vũng Tàu, Thành phố Hồ Chí Minh), Miếu Bà Giếng Ngự – hay còn gọi là Miếu Gia Long – là một trong những điểm đến tâm linh nổi tiếng, gắn liền với giai thoại vua Gia Long đào giếng bằng kiếm thiêng vào cuối thế kỷ XVIII.

Nơi đây không chỉ mang giá trị lịch sử mà còn là minh chứng sống động cho tín ngưỡng thờ Mẫu và sự hòa quyện giữa văn hóa dân gian với Phật giáo tại vùng đất biển Vũng Tàu.

Nguồn gốc & truyền thuyết Giếng Ngự

Theo truyền thuyết dân gian, trong thời gian vua Gia Long cùng quan quân nhà Nguyễn bôn tẩu để tránh sự truy đuổi của Tây Sơn, đoàn quân đã dừng chân tại vùng núi này. Giữa bốn bề biển cả, cả đoàn khát nước nhưng không tìm thấy nguồn nước ngọt. Nhà vua bèn rút gươm cắm xuống đất và khấn rằng: “Nếu ta là người có mệnh Thiên tử, xin cho dòng nước ngọt xuất hiện.”

Lạ thay, chỉ ít phút sau, quanh lưỡi gươm liền rỉ ra dòng nước ngọt trong lành. Vua và quân sĩ vui mừng khôn xiết, đào rộng chỗ ấy thành giếng nước thiêng, đặt tên là Giếng Ngự.

Từ đó, người dân truyền nhau rằng uống nước giếng này sẽ được khỏe mạnh, tươi tắn và may mắn, thậm chí giúp “con trai khôi ngô, con gái đoan trang”. Đến nay, nước giếng vẫn ngọt mát quanh năm, dù chỉ sâu khoảng 3–4m, và là nơi nhiều người tìm đến để xin nước cầu an, tắm gội trừ bệnh, cầu phúc, cầu lộc.

Sự hình thành ngôi miếu

Theo lời kể của bà Nguyễn Thị Thúy Phượng – người đang trông coi miếu, năm 1935, ông nội bà là ông Hai Thiệu cùng người dân địa phương phát hiện một am nhỏ trên núi, bên cạnh là giếng nước cổ. Trong am có bức tranh thờ Ngũ Hành Nương Nương – năm vị Thánh Mẫu cai quản vùng đất này.

Sau đó, ông Hai Thiệu đã cho xây lại thành Miếu Bà Giếng Ngự, và từ đó đến nay, ngôi miếu được gia đình ông cùng con cháu trông giữ suốt nhiều thế hệ.

Đặc điểm tín ngưỡng – Sự hòa quyện linh thiêng

Điều đặc biệt của Miếu Bà Giếng Ngự là sự kết hợp giữa tín ngưỡng thờ Mẫu và Phật giáo. Tại đây, hình tượng Thủy Đức Thánh Nương (Bà Thủy) trong hệ thống Ngũ Hành Nương Nương được đồng nhất với Quan Âm Nam Hải, một danh hiệu của Đức Quán Thế Âm Bồ Tát.

Điều này thể hiện rất rõ ở các tượng thờ và tranh kiếng, khi hình ảnh Bồ Tát Quán Âm thay thế cho Bà Thủy khoác bạch y.

Người dân địa phương tin rằng Bà Thủy – Quan Âm – Thủy Long Thánh Mẫu là một, bởi cả ba đều tượng trưng cho năng lượng nước, sự bao dung và cứu khổ cứu nạn.

Đây chính là nét đặc trưng của tín ngưỡng dân gian bản địa – nơi các vị thần linh được dân gian địa phương hóa, linh hoạt thờ phụng, phản ánh niềm tin tâm linh sâu sắc của cư dân vùng biển.

Lễ hội và nghi thức cúng Bà Giếng Ngự

Hằng năm, vào ngày 16 tháng 3 âm lịch, tại miếu diễn ra Lễ cúng Bà, thu hút đông đảo người dân địa phương và khách hành hương.
Lễ vật gồm 7 mâm cúng: 1 mâm vàng, 1 mâm bạc và 5 mâm ngũ sắc tượng trưng cho Ngũ Hành Nương Nương.
Tất cả đều là đồ chay, hoa quả, trầu cau, nhang đèn, được dâng cúng bằng nghi lễ truyền thống – đội mâm, dâng mâm và khấn nguyện Bà.

Không khí lễ hội trang nghiêm nhưng ấm cúng, thể hiện tấm lòng thành kính của người dân với các vị Thánh Mẫu, Đức Quan Âm và vua Gia Long – người đã để lại huyền tích “giếng thiêng” trên vùng đất này.

Giếng Ngự – Nguồn nước linh thiêng giữa lòng thành phố biển

Hiện giếng được bảo vệ và gìn giữ cẩn thận. Gia đình trông coi miếu hằng ngày múc nước, chiết vào chai nhỏ để phát cho khách hành hương. Miệng giếng rộng khoảng 80cm, nước trong vắt, mát lành, không bao giờ cạn, dù qua hàng trăm năm.

Năm 2019, ngôi miếu được trùng tu, sửa sang khang trang nhờ sự đóng góp của người dân và Phật tử khắp nơi. Hôm nay, Miếu Bà Giếng Ngự Bãi Dâu không chỉ là nơi cầu an linh thiêng, mà còn là địa điểm văn hóa – tín ngưỡng độc đáo, mang đậm dấu ấn tâm linh và lịch sử của phố biển Vũng Tàu.